Türk hukukçuların, ABD’de hukuk okumak istediklerinde, akıllarına gelen iki soru vardır: “ABD’de hukuk eğitimi nasıldır?” ve “ABD’de hukuk denkliği var mıdır?”. Şimdi bu iki soruya cevap vereceğiz.
ABD’de hukuk eğitimi nasıldır?
1. ABD hukuk eğitim sistemine genel bir bakış
ABD’deki hukuk kariyeri serüveni Türkiye’den biraz farklı ve uzun. Biraz açalım.
Türkiye ve Avrupa’da lise eğitiminden sonra, üniversitelerin lisans programı olarak sunulan hukuk eğitimini alabilirsiniz. Mezun olduğunuzda LL.B. derecesi kazanır ve bununla meslek hayatına başlayabilirsiniz.
ABD’de bir hukuk programını okuyabilmeniz için, önce bir lisans mezunu olmanız ve ardından LSAT sınavlarına hazırlanıp JD programlarına kabul almanız gerekir. Aslında ABD’de hukuk fakültesi bir nevi lisans üstü programı gibidir diyebiliriz. JD programını tamamladıktan sonra çalışmak istediğiniz eyaletin baro sınavlarına girerek avukat olabilirsiniz.
Türkiye’de hukuk fakültesi bitirdiyseniz, ABD’de avukat olmak için, JD önünüzde bir seçenek ama şart değil. LLM size daha uygun olabilir. ABD’de avukat olmak yazımız için tıklayın.
2. JD Nedir?
J.D (Juris Doctora), ABD’nin birinci aşama hukuk eğitimidir. 4 yıllık herhangi bir alanda alınan lisans eğitimi (undergraduate degree), sonrası edinilen üç yıllık JD eğitimini tamamlayanlar Juris Doctor (J.D) unvanı alırlar. Yani, Türkiye’de alınan hukuk lisans eğitimi Amerika’da J.D unvanına denk gelmeyip J.D öncesi alınan dört yıllık lisans eğitimine tekabül etmektedir. Adından dolayı bazı bireyler tarafından doktora derecesi ile karıştırılsa da JD, ABD’de bir kişinin avukatlık yapabilmesi için mutlaka alması gereken temel eğitimdir.
a. JD kabulü için gerekenler
JD başvurusu için gerekli belgeler şunlardır:
- Online Başvuru Formu
- Başvuru Ücreti
- Transkriptler
- LSAT skoru
- TOEFL skoru (uluslararası öğrenciler için)
- Niyet Mektubu
- Özgeçmiş
- Referans Mektubu
Bu belgeleri tamamlayarak JD başvurularını yapabilirsiniz.
b. JD ücretleri
ABD’de hukuk eğitimi yani JD’nin yıllık ücretleri $50.000’dan başlıyor. 3 yıl eğitim aldığınızı da hatırlatalım. JD başvurularında okul ücretlerinde indirim söz konusu olabilir. Bunun yanında okulda iş imkanları varsa bu işlerde çalışarak masrafları azaltmak mümkün.
3. JD Avukat olmak için şart mı?
Hayır değildir. ABD’de avukat olabilmek için çalışmak istediğiniz eyaletin baro sınavına girmeniz gerekmektedir. Her baronun sınav kabul şartları da farklılık göstermektedir. LLM yaparak da avukatlık kariyerinde ilerleyebilirsiniz.
ABD’de hukuk eğitimi nasıl bir tecrübedir?
Türkiye’de hukuk eğitimi, akademisyenin anlatımına dayanan tek taraflı bir bilgi aktarımı şeklinde gerçekleşir. Be sebeple önceden hazırlanmak ve derslere gitmek tercihe bağlıdır. Fakat ABD’de hukuk eğitiminde Sokratik metot benimsenmiştir. Dersler, akademisyenin öğrencilerine soru sorması ve bu sorulara aldığı cevapları birleştirerek konuyu özetlemesi şeklinde geçer. Yazılı mevzuatın yanında güçlü bir içtihat hukuku (caselaw) olduğu için, her hafta ödev verilen kararları (case) okumak ve bunları akademisyen sorduğunda cevaplamak derse katılımın için mecburidir. Profesörün öğrencisine bir case ile ilgili soru sormasına “call” denir. Bu call sırasında sorulan sorulara öğrencinin cevap verememesinin en büyük yaptırımı yaşanılan utanç hissi ve profesörlerin nezdinde itibar kaybıdır.
Madem derse gitmek bu kadar külfetli, akla gelen ilk gelen çözüm genelde derse gitmemek olur. Fakat bu da geçerli bir çözüm değildir. Çünkü sınavda sorulan sorular büyük ölçüde derste caselerin yorumu üzerinden olur ve genelde her öğrenci sınava ancak kendi notlarını götürebilir. Bazı durumlarda, profesörler derslere mazeretsiz gelmeyen öğrencilerinin sınava girmesine engel olabilir. Bu sebeple derse katılım Amerikan hukuk eğitiminde kritik bir öneme sahiptir.
Tüm zorluklar bir yana, ABD’de hukuk eğitiminin Türkiye’dekine kıyasla öğrenci lehine avantajları da vardır. ABD’de hukuk eğitimi, bir meslek eğitimi olarak görülmektedir. Bu sebeple, bu eğitimin hakkını verenler meslek hayatına birçok avantajla başlarlar. Profesörlerin de büyük bir kısmı meslekten gelen kişiler olduğu için özellikle pratik bilgilere odaklanıp öğrencilerinin piyasadaki başarı şansını arttırmak için çalışırlar. Okullar arasında sürekli bir sıralama (ranking) rekabeti olduğu için, okullar ve akademik kadro serbest piyasa rekabeti içinde sürekli kendilerini geliştirmeye mecburdurlar.
Merak edilen diğer önemli konu ise okul hayatını sürdürürken çalışmak. Bu vizeniz elverdiği kadarıyla mümkün olmakla birlikte ciddi bir çalışma disiplin gerektirir. Türkiye’dekinin aksine, öğrenciler her hafta okuma ödevlerini yapmak zorunda oldukları için bir haftanın ciddi bir kısmını ya derste ya da kütüphanede geçirirler. Bu yüzden çalışmak için geriye kalan zaman genelde sınırlı olur. Vaktini etkin kullananların ve planlı yaşayanların çalışması için genelde yeterince zaman arttırmak mümkün. Eğer öğrenci vizesi sahibi iseniz, çalışmanız önünde birtakım engeller olacaktır.
ABD’de Hukuk Denkliği
Türkiye’den ABD’ye Hukuk Denkliği
Türkiye’deki bir hukuk fakültesinden mezun olan aday, ABD’de JD ve LLM başvurularında bir denklik sorunu yaşamamaktadır. JD başvurularında, bir lisans mezuniyeti şartını sağladığınız için; LLM başvurularında da LL.B. mezunları başvurabildiği için herhangi bir problem yaşanmamaktadır.
ABD’den Türkiye’ye Hukuk Denkliği
ABD’de JD derecesi ABD yasalarına göre avukatlık yapmanızı sağladığı için, Türkiye’de size faydası sınırlı olacaktır. Ayrıca Türkiye’de hukuk fakültesi dışında bir fakülte bitirip, ABD’de JD derecesini tamamlayıp Türkiye’ye dönmek isteyen adayların, eksik derslerini tamamlaması gerekmektedir. Ayrıntılı bilgiyi YÖK gibi ilgili kurumlardan temin etmenizi öneriyoruz.
JD eğitiminin akademik karşılığı Türkiye’de hukuk fakültesine karşılık geldiği için, akademik kariyer düşünenlere LLM önerebiliriz. Ancak ABD’de LLM programları çoğunlukla tezsiz programlar olduğu için Türkiye’de denklik konusunda problemler çıkabilir. Akademik kariyerine Türkiye’de devam etmek isteyen adayların, YÖK’e danışarak karar vermeleri gerekmektedir.
***
Bu yazımızda bize sıkça sorulan iki soruya kısaca değinmek istedik. Merak ettikleriniz ve sormak istedikleriniz için sosyal medya hesaplarımızı, iletişim sayfamızdaki whatsapp numaramızı ve email adresimizi kullanabilirsiniz. Sağlıklı Günler!
